BLESSUREWIJSHEID

Geschreven door: Esther Nederpelt Lazarom

Oh nee, een blessure
Herken je de reactie bij jezelf dat als je een blessure hebt, je daar eerder chagrijnig over gestemd bent dan anders? 'Ohhh nee, wat nu' en 'vreselijk, nu kan ik de vreugde van de voorstelling/presentatie niet ervaren, het plezier van de voorstelling niet voelen' of 'de testles/opdracht niet dansen' of 'wat moet ik nu met al mijn lessen doen die ik straks moet geven?’ Deze reacties klinken de meeste van ons dansers en dansdocenten maar al te bekend in de oren, na het constateren van een pijnlijke plek in het lichaam wat ons functioneren belemmert...

Logisch. Laat die eerste reactie er volledig zijn. Baal, pieker, wees somber, laat je docenten weten dat je niet kan komen dansen of zoek in flinke vaart naar vervanging voor de lessen die je zelf zou geven. Niets mis mee en volledig legitiem, vooral doen.

En dan? Dan komt er een moment waar het om gaat of je blessure een 'last' of een 'lust' gaat worden. Nu is een lust natuurlijk een vreemde uitdrukking voor een blessure. Daarmee doel ik op de positieve effecten van jouw blessure. Lees verder...


Een beetje tegenwind maakt je... sterker? 
Als we uitgaan van het feit dat een tegenkracht meestal resulteert in het versterken van wat ze bestrijdt, net zoals de wind waar je tegenin loopt ervoor zorgt dat je meer spierkracht traint bij het lopen, dan is een blessure zo gek nog niet. Zegt ze dat echt? Ja dat zegt ze echt. Hierbij ontkennen we niet dat je jouw solomoment in de voorstelling met veel verdriet moet missen, de fysieke pijn, het eventuele schuldgevoel van 'aan de kant zitten/niet mee kunnen doen', 'het in de steek laten van je leerlingen' of de te nemen acties die nodig zijn en die je de nodige stress of energie kosten om je lessen te laten vervangen...
Wat een blessure (de tegenkracht) dus wil, is jou versterken in het gebruik van datgene wat hij nu tegengaat, datgene wat je nu niet kunt doen of uitvoeren. Wauw! Dat is een hele andere kijk op een blessure dan die je wellicht had! Namelijk dat die er is om je het leven zuur te maken...

Lichaamsbewustzijn
Daar verder op doordenkend... De aanwezigheid van de blessure zorgt ervoor dat het geblesseerde lichaamsdeel niet zijn werk kan doen zoals normaal gesproken. De blessure stelt je voor een uitdaging: het laat ons per direct meer bewustzijn naar de taak te brengen die het lichaamsdeel normaliter zou uitvoeren. Bijvoorbeeld: het schiet in je nek. Meteen ervaar je de beperkingen van de bewegingen die je normaal gesproken zonder nadenken maakt. BAM: lichaamsbewustzijn! 

En hier zit ons goud, dansers! Hier ligt onze pot met goud ècht voor het oprapen, onderaan de geblesseerde regenboog! Door een toename van bewustzijn in het lichaamsdeel dat door een blessure totaal anders functioneert, kan het resultaat niet anders zijn dan dat we hier met meer bewustzijn uitkomen dan hoe we erin gingen. Aha! 

Dit bewustzijn kan vergroten op een tal van gebieden: inzicht krijgen in de anatomie van jouw eigen lichaam, meer voeling krijgen met je energie-niveau, versterking van jouw kracht om voor jezelf te kiezen of inzicht krijgen in het functioneren van je algehele gezondheid en wat jij daarvoor nodig hebt. 

Het verhaal van de blessure
De blessure lijkt dus wel een verhaal te hebben, alsof het tegen je praat en je aangeeft dat je meer bewustzijn mag ontwikkelen.
Op specifiek gebied kan het zijn dat je blessure je aangeeft dat ene lichaamsdeel op een andere manier in te zetten, er zachtzinniger mee om te gaan of het meer te laten ondersteunen door bepaalde spieren. Het kan zijn dat de blessure je een andere manier van bewegen in jouw techniek wil leren, bijvoorbeeld dat je bij je danssprongen meer aandacht mag geven aan de landing, in plaats van aan de sprong zelf. Het zegt daarmee eigenlijk dat je jezelf in een sprong de veiligheid mag geven al bewust te zijn van je landing alvorens je sprong te gaan maken. Wat een blessurewijsheid! Henk Knaap (oud-danser van het Nationaal Ballet, nu docent voor docenten) zegt het zo in zijn lessen: "Geef jezelf de veiligheid van een goede landing, dan wil die sprong wel".

Op een ruimer vlak is het misschien zo dat je wellicht je grenzen meer mag respecteren, of dat je liefdevoller naar je lichaam mag zijn, of naar jezelf in totaal... Misschien heb je wel meer rust nodig, minder indrukken of gewoon... tijd voor jezelf? Wellicht zul je bij een van de onderwerpen een herkenning voelen in jezelf.

De belangrijkste stap is jezelf bevragen over jouw blessure.
Op fysiek niveau is dat bijvoorbeeld: welke beweging wordt er beperkt? Om welke spier gaat het? Bij welke beweging voel ik deze spier? Hoe doe ik dat eigenlijk? Kan dat ook anders? Welke spieren komen kracht tekort waardoor ik dat doe? Wat heb ik nodig? Waarom precies op die plek? Het wakkert je nieuwsgierigheid over je eigen lichaam aan.
Op mentaal vlak kunnen dat eerder vragen zijn als wat je er nu van leert om aan de kant te zitten, hoe je het ervaart dat je lichaam niet voluit kan dansen - kun je wel de dansstroom blijven voelen en voeden of zet je alles op slot? Hoe is het voor jou om iets niet te doen wat je wel van plan was, hoe voelt dat, hoe ga je daarmee om? Heb je het gevoel je dat je faalt? Zo ja, mag dat? Voel je dat je tekortschiet naar je mededansers of naar je leerlingen toe, of naar jezelf? Zo ja, mag dat? Of ben je ermee in gevecht... Waarbij beide uiteraard van waarde zijn.

Leg je oor te luisteren
Wat zegt jouw blessure door zijn aanwezigheid? Wat vertelt het je door zijn disfunctioneren, door de uitdrukkingsmogelijkheden en activiteiten in dat specifieke lichaamsdeel uit te schaken? 
Door jouw blessure te erkennnen, er te laten zijn en vervolgens te onderzoeken (met alle bijbehorende fysieke en mentale aspecten), kun je als het ware werkelijk gaan luisteren en gaan horen wat de blessure jou wil vertellen, waarbij jij per definitie zorg draagt voor een dieper inzicht in jezelf. Als een blessure niet wordt onderkend, weerhoudt het ons ervan om voorwaarts te gaan in ons herstel en zelfs in onze ontwikkeling. De blessure zet zijn energie dan als het ware 'vast'. Door onderkenning en onderzoek gaat de energie in jou stromen en dat schept een ruimte waar heling plaats kan vinden! 

Wat je tegen kan houden is wellicht de gedachte dat als je jouw blessure er laat zijn je in z'n totaliteit in zal storten, dat je niet meer meetelt, je nooit meer die mooie solo zal kunnen dansen of dat jouw leerlingen helemaal fan zullen worden van de invaldocent. In jouw gedachten kan de overtuiging zitten 'toegeven is neerstorten' of 'als ik het erken, zal ik alles verliezen'. Ons brein houdt ons maar al te vaak voor de gek met de 'alles of niets wijsheid'.

Bij deze de uitnodiging een kleine wijziging in je systeem aan te brengen, al is het maar een druppel van de zee in jou die met deze gedachte mee kan bewegen: het luisteren naar jouw blessure is het begin van de genezing.
Puur toeval in de timing en locatie van de blessure? Volgens mij niet. Volgens mij weet de blessure precies wat jij mag leren in zijn aanwezigheid... Leg je oor te luisteren, de blessure is wijzer dan je denkt!